Antywirusy i cleanery to dwa rodzaje oprogramowania instalowanego na milionach komputerów na całym świecie. Pomagają one utrzymać bezpieczeństwo i wygodę pracy w wirtualnym środowisku. Pomimo tak dużej ilości urządzeń wyposażonych w programy tego typu, mało użytkowników zna różnice między nimi. A te są znaczące i posiadanie tylko jednej aplikacji tego typu nie jest wystarczające.
Czym jest wirus?
Aby zacząć zwalczać zagrożenia internetowe, najpierw trzeba je poznać. Czym więc jest wirus? Poprawnym terminem informatycznym jest „oprogramowanie złośliwe” (ang. malware), a wirusy są tylko konkretnym rodzajem szkodliwych programów pasujących do tej definicji. Określenie to zawiera w sobie każde oprogramowanie stworzone w złych celach i działające na szkodę użytkownika. Opisuje nie tylko wirusy, ale także robaki, konie trojańskie, programy szpiegowskie, keyloggery i wiele innych metod szkodzenia użytkownikowi lub jego urządzeniom.
Oprogramowanie złośliwe polega na dostaniu się do celu i wyrządzenia określonej szkody. Mogą one być przeznaczone do rozprzestrzeniania się przez Internet i infekowaniu każdej napotkanej maszyny, w celu, na przykład wykrycia i wydobycia informacji bankowych użytkownika. Bardziej specjalistyczne „wirusy” mogą być umieszczane na urządzeniach przenośnych i wprowadzać precyzyjne zmiany w plikach na dysku lub doprowadzać do permanentnego uszkodzenia komputera.
Słowo „wirus” w obecnych czasach jest powszechnie używane do określenia programów złośliwych ze względu na odniesienie do biologii – wirus szkodzi swojemu nosicielowi i szuka nowych ofiar do zainfekowania. To kolokwialne określenie szkodliwych programów stało się tak popularne, że nawet producenci programów z nimi walczących przyjęli to nazewnictwo i pomimo o wiele szerszego przeznaczenia określają swoje programy jako „antywirusy”.
Jak działa antywirus?
Programy antywirusowe to kompleksowe pakiety ochrony działające w tle, zapewniając proaktywną ochronę przed znanymi i nowymi zagrożeniami. Firmy tworzące oprogramowanie antywirusowe posiadają bazy danych, w których przechowują charakterystyczne elementy programów złośliwych. Te części zwane są „sygnaturami” i służą do ułatwienia analizy oraz wykrywania wirusów na nowo zainfekowanych urządzeniach.
Antywirusy regularnie aktualizują sygnatury szkodliwego oprogramowania, nawet kilka razy dziennie, nie obciążając przy tym komputera ani łącza internetowego, przez co proces ten jest praktycznie niezauważalny dla użytkownika. Po zaktualizowaniu bazy danych, aplikacje antywirusowe zajmują się wykrywaniem i zwalczaniem całej gamy oprogramowania złośliwego, nie tylko wirusów. Współczesne antywirusy wykorzystują wiele metod i narzędzi by zapewnić najlepszą ochronę. Ze względu na ich ilość, przedstawione zostaną wybrane sposoby zwalczania szkodliwych programów.
Metody wykrywania wirusów komputerowych
Analiza heurystyczna
Analiza heurystyczna polega na łączeniu wielu sygnatur w jedną, większą „rodzinę”. Często twórcy wirusów starają się zatrzeć swoje ślady, utrudniając wykrycie przez proste porównywanie znanych sygnatur. Rodziny sygnatur ułatwiają rozpoznanie złośliwego kodu, ponieważ dopasowany zostaje do grupy podobnych programów, a nie do jednego, pasującego idealnie fragmentu.
Ochrona przed rootkitami
Jest to ochrona przed programami starającymi się uzyskać kontrolę na poziomie administratora urządzenia. Detekcja rootkitu polega na analizie zachowania aplikacji i decydowaniu, czy dane czynności mogą zaszkodzić komputerowi.
Tryb piaskownicy
Tzw. „piaskownica” (ang. sandbox) polega na instalowaniu programu w odizolowanym środowisku i analizie jego zachowania. Jeśli program posiada w sobie szkodliwy kod, antywirus wykrywa takie zachowanie i nie pozwala zainstalować programu na komputerze.
Antywirusy nie mogą polegać na jednej metodzie, ze względu na zaawansowane sposoby ukrycia i przemycania oprogramowania złośliwego. Producenci oprogramowania antywirusowego zaczęli nawet implementować elementy nauczania maszynowego i sztucznej inteligencji, aby nie tylko zwalczać wirusy pojawiające się na urządzeniu, ale także zapobiegać ich pobraniu i umieszczeniu na komputerze.
Coraz większe znaczenie pełni ochrona w chmurze. Polega ona na odnotowaniu nowego zagrożenia na konkretnym urządzeniu, wysłaniu pliku do analizy przez producenta oprogramowania i natychmiastowym zaktualizowaniu bazy zagrożeń. Dzięki temu pozostali użytkownicy na świecie nie będą zagrożeni tą samą odmianą wirusa.
Aby wprowadzić skuteczne narzędzia ochrony przed wirusami, odwiedź katalog aplikacji antywirusowych home.pl.
Cleaner – czyli ochrona komputera przed samym sobą
W przeciwieństwie do antywirusów, które chronią komputer i użytkownika przed atakami nadchodzącymi z zewnątrz, cleanery zapobiegają błędom i zagrożeniom powstającym wewnątrz systemu operacyjnego.
Skorzystaj z oferty CCleaner Business dla firm i domu. Wyczyść swój komputer jednym kliknięciem!
Usuwanie systemowych śmieci
Podczas korzystania z komputera na dysku odkładają się pliki i dane wykorzystywane przez programy i aplikacje. Na pierwszy rzut oka są one kompletnie nieszkodliwe, lecz po czasie mogą one zajmować dużo miejsca – miejsca, które mogłoby być wykorzystane przez użytkownika. Program sprzątający zajmuje się skanowaniem plików i ich analizą, po czym decyduje o ich przydatności.
Sporą częścią usuwanych danych są tymczasowe pliki instalacyjne lub zduplikowane przez wielokrotne użycie pliki aplikacji. Cleanery także posiadają funkcje skanowania i naprawiania błędów w rejestrze systemu operacyjnego. Usunięcie takich danych pomaga w przyspieszeniu działania komputera oraz zapewnia poprawne funkcjonowanie aplikacji.
Usuwanie danych z przeglądarki i nie tylko
Pracując na komputerze, szczególnie w środowisku firmowym, generowane są pliki potencjalnie wrażliwe – zawierające hasła lub dane osobowe klientów. Cleanery ułatwiają zarządzanie takimi danymi, automatyzując usuwanie danych zbieranych przez przeglądarki internetowe oraz czyszczenie poszczególnych części komputera.
Narzędzia takie jak CCleaner Business posiadają także opcję planowania i ustawiania harmonogramów czyszczenia plików. Użytkownik nie musi pamiętać, aby usuwać pliki własnoręcznie – wszystko dzieję się automatycznie. W przypadku zainfekowania systemu złośliwym programem poszukującym danych wrażliwych, wirus ten nie znajdzie żadnych plików, przez co użytkownik pozostanie bezpieczny.
Wbudowane narzędzia ułatwiające pracę z komputerem
Cleanery posiadają także wbudowane narzędzia ułatwiające zarządzanie ustawieniami systemowymi, zbierając je w jednym, łatwym do obsługi interfejsie. Jednym z takich narzędzi jest Analizator Dysku w programie CCleaner – po wykonaniu analizy w oknie wyświetlone zostają dane na temat miejsca zajmowanego przez poszczególne rodzaje plików. Użytkownik wtedy może wyraźnie zobaczyć, co zajmuje miejsce na komputerze oraz podjąć decyzje co zrobić z plikami wyświetlonymi na liście.
Programy komplementujące swoje działanie
Jak widać, oba rodzaje programów są niezwykle przydatne w zachowaniu bezpieczeństwa i poprawnej kondycji komputera. Wypełniają one kompletnie inne role, lecz ich działanie komplementuje się nawzajem. Antywirusy chronią komputer przed atakami nadchodzącymi z Internetu i plików pobieranych na komputer, zaś cleanery zajmują się zachowaniem porządku w systemie urządzenia. Obie rodziny oprogramowania są nieustannie rozwijane ze względu na rosnącą ilość zagrożeń i wykrywanych nieprawidłowości w działaniu systemów oraz w celu poprawienia pracy użytkownika.
