Czym różni się opakowanie od odpadu w sklepie internetowym?

Każdy sklep internetowy, który sprzedaje produkty fizyczne, korzysta z opakowań, w których towar dostarczany jest do klienta. Mogą być to opakowania robione na zamówienie, standardowe opakowania kupowane od producenta “z taśmy”, jak również opakowania używane – czyli takie, w których ktoś już kiedyś przechowywał lub transportował produkty. To powoduje, że sklep internetowy podlega pod obowiązek rejestracji w BDO i musi rozliczać opakowania, które wprowadza do obrotu w Polsce.

Sklepy internetowe mogą także wytwarzać odpady opakowaniowe, np. w wyniku przepakowywania produktów.

Przedsiębiorcy często mylą odpady opakowaniowe z opakowaniami (te ostatnie są objęte ustawowym obowiązkiem recyklingu). W konsekwencji błędnie powołują się na rozporządzenie Ministerstwa Klimatu z 30 grudnia 2019 r., uważając, że skoro nie wprowadzili do obrotu więcej niż np. 500 kg papieru, to podlegają pod zwolnienie z BDO i nic więcej nie muszą robić. To błąd, który może być kosztowny.

Co to jest opakowanie?

Opakowaniem w rozumieniu ustawy z dn. 13 czerwca 2013 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych jest wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów – od surowców do towarów przetworzonych.

Ustawa wyróżnia 7 rodzajów materiałów, z których opakowanie może być wykonane:

• tworzywo sztuczne,
• aluminium,
• stal,
• papier,
• szkło,
• drewno
• pozostałe materiały.

Dla opakowań stosuje się dodatkowo podział na opakowania jednostkowe, zbiorcze lub transportowe.

Dodatkowo możesz mieć także do czynienia z opakowaniami jednorazowego i wielokrotnego użytku oraz opakowaniami wielomateriałowymi i po środkach niebezpiecznych.

W e-commerce, o czym pisaliśmy już w artykule BDO w sklepie internetowym najczęściej stosuje się opakowania z papieru i tektury, tworzyw sztucznych oraz, co cieszy, coraz częściej opakowania ekologiczne i bio-wypełnienia.

Co to jest odpad?

Odpadem opakowaniowym są opakowania wycofane z użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach z 14 grudnia 2012 r., z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji opakowań.

Kiedy odpad, a kiedy opakowanie? – przykłady

Definicja odpadu wymaga zagłębienia się w szczegóły ustawy, a tego chcielibyśmy na tym etapie czytania oszczędzić. Dlatego do zobrazowania, kiedy przedsiębiorca ma do czynienia z odpadem, a kiedy z opakowaniem, posłużymy się dwoma przykładami.

PRZYKŁAD 1

Przedsiębiorca produkuje napoje kraftowe. Kupuje w Polsce puste szklane butelki, które przyjeżdżają do niego zapakowane w kartony, na paletach drewnianych, owinięte folią stretch.

Przedsiębiorca rozcina folię, rozdziera kartony i wyciąga pojedyncze butelki, które są etykietowane, zakręcane i pakowane w zgrzewki. Na tych samych paletach zgrzewki są ustawiane, paleta jest owijana nową folią stretch i wysyłana do hurtowni.

Odpadem są: zniszczone i pocięte kartony oraz folia stretch zdjęta z palety.
Te odpady należy przekazać do firmy, która zajmuje się odbiorem odpadów i ma odpowiednie decyzje i zezwolenia.

Opakowaniem są: butelka, zakrętka, etykieta na butelce, nakrętka, zgrzewka (karton + folia) oraz nowa folia stretch, której użyto do owinięcia palety wychodzącej od producenta do odbiorcy.

W tym przykładzie paleta również jest opakowaniem, ale ponieważ przyjechała z Polski, nie podlega rozliczeniu – jest tzw. opakowaniem wielorazowego użytku, które zostało już rozliczone wcześniej przez innego wprowadzającego.

PRZYKŁAD 2

Sklep internetowy w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów w opakowaniach ściąga na potrzeby sprzedaży w Polsce popularne klocki. Każdy komplet klocków zapakowany jest w swój kartonik, a opakowanie zbiorcze zawiera po 20 kartoników z klockami.

Klient rozpakowuje karton zbiorczy, każdy pojedynczy komplet klocków owija folią bąbelkową, pakuje w karton lub foliopak kurierski, nakleja etykietę i wysyła do klienta w Polsce.

Odpadem są: folia stretch oraz duży karton zbiorczy.

Opakowaniem są: folia bąbelkowa, mały kartonik, foliopak, taśma klejąca, etykieta, jak również folia stretch oraz duży karton zbiorczy.

W tym przykładzie wspomniana folia stretch oraz duży karton zbiorczy są jednocześnie opakowaniem, które należy rozliczyć w chwili wystawienia faktury wewnątrzwspólnotowej. Podobnie zresztą jak opakowania pojedynczych kompletów klocków.

Jak przedsiębiorcy mylą odpady z opakowaniami?

Przedsiębiorcy, którzy szukają informacji o BDO, często mylą opakowania z odpadami. W konsekwencji, na podstawie znalezionych w sieci informacji, decydują się nie realizować obowiązków opakowaniowych.

Tłumaczą to faktem, że w ramach działalności nie wprowadzają do obrotu więcej niż np. 500 kg opakowań z tworzyw sztucznych w roku, co zwalnia ich z konieczności prowadzenia ewidencji i, w konsekwencji, realizowania obowiązków wprowadzającego. To bardzo kosztowny błąd!

Ministerstwo Klimatu opublikowało dokument, gdzie określa rodzaje i ilości odpadów, dla których przedsiębiorca nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji. Dotyczy on jednak odpadów, a nie opakowań: https://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2019/2531.

Dlatego tak ważne jest uważne czytanie, weryfikowanie znalezionych informacji i zestawianie ich ze specyfiką prowadzonej działalności. W przypadku sklepów internetowych rzeczywiście możemy mieć do czynienia z niewielką ilością generowanych odpadów – co może zwolnić nas z prowadzenia ich ewidencji. Nie zwalnia to natomiast właściciela sklepu z realizacji obowiązków rozliczania wprowadzanych do obrotu opakowań.

Czy ewidencja opakowań w sklepie internetowym jest konieczna?

Dla prowadzącego sklep internetowy powyższe pytanie ma oczywiście charakter retoryczny. Tak. Musisz przy tym pamiętać, że ustawodawca, pomimo nałożenia obowiązku prowadzenia ewidencji, nie mówi wprost, w jakiej formie należy ją prowadzić. To daje pewną swobodę, bo możesz wykorzystać do tego narzędzia, które znasz i z którymi pracujesz na co dzień.

Prowadzenia ewidencji w BDO w zakresie wytarzanych odpadów nie należy mylić z prowadzeniem ewidencji o masie i rodzaju opakowań wprowadzanych na polski rynek – są to dwie odrębne ewidencje, które wynikają z dwóch różnych ustaw.

Jak powinna wyglądać ewidencja opakowań?

Ewidencję wprowadzanych opakowań możesz prowadzić, korzystając z wygodnych aplikacji w chmurze, jak Excel (Microsoft 365) lub Sheets (Google Workspace). Do prowadzenia ewidencji możesz wybrać także bardziej tradycyjny sposób jak np. zeszyt, aczkolwiek narzędzia w chmurze są zdecydowanie bezpieczniejsze.

Prowadząc ewidencję, kieruj się zawsze następującymi zasadami:

• wybierz sposób/narzędzie, do którego będziesz mieć łatwy dostęp w dowolnym momencie;
• aktualizuj ewidencję regularnie np. raz na tydzień; na wypadek kontroli musisz pokazać, że realizujesz ten obowiązek i ewidencjonujesz wprowadzane opakowania;
• dbaj o czytelność ewidencji; stwórz szablon np. zestawienie tabelaryczne i uzupełniaj dane w szablonie o nowe, wprowadzone do obrotu opakowania.

Pamiętaj, że na potrzeby rocznego sprawozdania brana jest pod uwagę masa opakowań, które w danym roku kalendarzowym wprowadzasz do obrotu, a nie tych, które kupujesz (liczby te mogą się przecież od siebie różnić).

Czy za brak ewidencji grożą kary?

Twoim ustawowym obowiązkiem jako wprowadzającego opakowania lub produkty w opakowaniach jest rzetelne prowadzenie ewidencji o masie i rodzaju wprowadzanych na polski rynek opakowań. Za brak ewidencji wprowadzanych opakowań ustawodawca przewiduje administracyjną karę pieniężną w wysokości od 10 000 do nawet 500 000 zł.

Jak pozbyć się obowiązku ewidencji opakowań?

Każdy przedsiębiorca, który wprowadza do obrotu w Polsce opakowania lub produkty w opakowaniach, musi realizować ustawowe obowiązki opakowaniowe: uzyskanie numeru BDO, wyliczanie i wpłacenie wysokiej opłaty produktowej, finansowanie publicznych kampanii edukacyjnych oraz złożenie rocznego sprawozdania. To tylko część z nich – możesz realizować je samodzielnie, co będzie czasochłonne i kosztowne, lub powierzyć ich realizację profesjonalistom.

Przekaż swoje obowiązki opakowaniowe do Organizacji Odzysku Opakowań TOM-DOLEKO-EKOLA S.A. Organizacja wywiąże się z obowiązków w Twoim imieniu, pozwoli uniknąć płacenia wysokiej opłaty produktowej i złoży roczne sprawozdanie w BDO. Przypilnuje też zmian w ustawach po to, aby Twoja firma działała zgodnie z prawem.